Pit Mondrian "Qırmızı, göy və sarıyla kompozisiya" 1930.
kətan, yağlı boya, 45x45 sm.
İncəsənət muzeyi, Sürix, İsvecrə.

Bu rəsmdir? Bəs burda nəyə baxmalıyıq?

Bəli, əlbətdə bu bizim görməyə öyrəşdiyimiz ənənəvi rəsm deyil. Bir çox rəssamlar təsvir üçün daha cəlbedici və maraqlı sujetlər portret, təbiətin təsviri və. s. secirlər. Bəzən isə rəssam dünyanı olduğundan daha sadə təsvir etməyə çalışır. Mondrian da məhz bu yolu secənlərdəndir.

Bu rəsmdə nə çəkilib?

Dəqiq heç nə! Lakin rəsm seyricini rəssamın məqsədləri barədə düşünməyə vadar edir. Belə düşünək ki, rəssam hazır əşyalar çəkmək istəməyib onların nədən hazırlandığını, hissələrinin rəsmini çəkmək istəyib. Bu müxtəlif rəngli hissələrdən istədiyni yığmağa kömək edən oyuna bənzəyir.

Bəlkə rəssam əsl rəsm çəkə bilmirdi?

Əsla. Mondrian həm təsvirlə həm sənətlə mükəmməl məşğul olmağı bacaran biri idi. O, rəsm çəkməyi əla bacarırdı və bununla uzun illər boyu məşğul olmuşdu. Lakin bu ona zövq vermirdi o daim nəyinsə axtarışında idi. Yavaş yavaş o rəsmlərindən artıq və lazımsız bildiyi hər şeyi silirdi.
Müəyyən bir anda kətanda üç rəng və düz xəttlər qaldı. Nəticə rəssamı tam qane etdi.

Mondrian xətkeşlə çəkirdi?

Mümkündür. Bu dəqiq düşünülmüş, uyğunlaşdırılmış bir rəsmdir. O, rəngli kağız vasitəsilə rənglərin sərhəddini təyin edir sərhədləri kömürlə işarələyib sonradan fırçanı əlinə alırdı.

Qırmızı, göy, sarı... Niyə məhz bu üç rəng?

Bunlar çox vacib rənglərdir. Onları müxtəlif paylarda qarışdırsaq çoxlu digər rənglər yaşıl,bənövşəyi, narıncı və həmçinin sonsuz sayda rəng çaları almaq mümkündür. Ən maraqlısı isə sadaladığımız rənglərdən bu rəngləri almaq mümkün deyil. Buna görə də onları əsas rənglər adlandırırlar.

Burda həmçinin qara və ağ rəngdə görə bilərik.

Ağ və qara olmadan rəngi daha tünd və parlaq etmək olmaz. Qara xətlər məkanı formaca müxtəlif olan vertikal və horizontal uzanmış rəsmi bütövləşdirən düzxətlərə bölür. Ağ əlavələr boşluq, işıq, hava, hissi yaradır. Onlarla rəsm rahat nəfəs alır. Müxtəlif rəngli düzxətlər rəng enerjisi ilə doludur. Məs. qırmızı alov, qan, günbatımı ilə assosiasiya oluna bilər... Qara xəttlər rəsmə tamlıq verir və onu sabit saxlayır.